1. MongoDB là gì?
MongoDB là một cơ sở dữ liệu NoSQL hàng đầu đã trở nên phổ biến vì tính linh hoạt và khả năng mở rộng của nó. Không giống như các cơ sở dữ liệu quan hệ truyền thống MongoDB sử dụng mô hình hướng tài liệu, Nó cho phép lưu trữ dữ liệu trong các tài liệu BSON giống như JSON. Tính linh hoạt này làm cho nó phù hợp với nhiều ứng dụng khác nhau, từ hệ thống quản lý nội dung đến phân tích thời gian thực.
MongoDB nổi trội ở khả năng xử lý khối lượng lớn dữ liệu phi cấu trúc hoặc bán cấu trúc. Sơ đồ động của nó thích ứng với những thay đổi trong cấu trúc dữ liệu theo thời gian thực, mang lại sự linh hoạt trong quá trình phát triển. Các ngành công nghiệp như thương mại điện tử, phương tiện truyền thông xã hội và IoT đã áp dụng MongoDB vì khả năng mở rộng và dễ sử dụng.
2. Elasticsearch là gì?
Elasticsearch chủ yếu được công nhận là một công cụ tìm kiếm đã phát triển thành một kho dữ liệu mạnh mẽ và đa năng. Được xây dựng trên Apache Lucene, Elasticsearch lưu trữ dữ liệu trong kho tài liệu dựa trên JSON. Nó đã trở thành một lựa chọn phổ biến cho các ứng dụng yêu cầu khả năng tìm kiếm toàn văn nhanh chóng và hiệu quả.
Điểm mạnh của Elasticsearch nằm ở bản chất phân tán và khả năng tìm kiếm theo thời gian thực. Nó rất phù hợp với các tình huống mà việc truy cập nhanh vào các tập dữ liệu lớn là rất quan trọng chẳng hạn như phân tích nhật ký và giám sát hệ thống. Khả năng mở rộng theo chiều ngang khiến Elasticsearch trở thành giải pháp mạnh mẽ để xử lý lượng dữ liệu ngày càng tăng.
3. So sánh MongoDB và Elasticsearch — Cái nào tốt hơn?
| # | Nội dung so sánh | MongoDB | Elasticsearch |
| 1 | Mục đích sử dụng | MongoDB Là một cơ sở dữ liệu NoSQL dạng document được thiết kế để lưu trữ và truy vấn dữ liệu có cấu trúc không ràng buộc (unstructured data). Thường được sử dụng để xây dựng các ứng dụng có yêu cầu lưu trữ linh hoạt và cần hiệu suất cao khi làm việc với dữ liệu có kích thước lớn. | Elasticsearch Là một công cụ tìm kiếm dựa trên thư viện Apache Lucene, được tối ưu hóa cho các truy vấn tìm kiếm văn bản toàn văn (full-text search), phân tích và hiển thị dữ liệu trong thời gian thực. Elasticsearch thường được dùng để tìm kiếm nhanh trong một lượng dữ liệu lớn, chẳng hạn như logs, văn bản, hoặc dữ liệu phi cấu trúc. |
| 2 | Lưu trữ dữ liệu | MongoDB: Lưu trữ dữ liệu theo dạng document (JSON/BSON) rất linh hoạt với cấu trúc dữ liệu. Hỗ trợ các trường hợp lưu trữ không đồng nhất và cho phép dữ liệu có thể thay đổi qua thời gian mà không cần phải sửa đổi cấu trúc bảng. | Elasticsearch: Lưu trữ dữ liệu dưới dạng JSON tuy nhiên Elasticsearch thực hiện quá trình “index” dữ liệu (tạo chỉ mục) để tối ưu hóa cho việc tìm kiếm đặc biệt là các truy vấn tìm kiếm văn bản. |
| 3 | Truy vấn dữ liệu | MongoDB: Hỗ trợ các truy vấn phức tạp bằng cú pháp JSON với nhiều công cụ truy vấn như aggregation framework, hỗ trợ cập nhật dữ liệu trong cơ sở dữ liệu. MongoDB cũng cung cấp các chỉ mục (index) để tăng tốc độ tìm kiếm nhưng không được tối ưu hóa cho tìm kiếm văn bản toàn văn như Elasticsearch. | Elasticsearch: Được thiết kế chuyên biệt cho việc tìm kiếm. Nó cung cấp các tính năng như tìm kiếm toàn văn (full-text search), fuzzy search (tìm kiếm không chính xác) và hỗ trợ các truy vấn tìm kiếm nâng cao với cú pháp Query DSL (Domain-Specific Language). Elasticsearch cũng có khả năng thực hiện phân tích dữ liệu (data analysis) dựa trên chỉ mục. |
| 4 | Hiệu suất | MongoDB: Hiệu suất tốt cho các tác vụ đọc và ghi dữ liệu, đặc biệt khi làm việc với dữ liệu có cấu trúc không cố định. MongoDB hoạt động tốt trong các trường hợp cần lưu trữ và xử lý dữ liệu khối lượng lớn với các trường hợp sử dụng như lưu trữ tài liệu, session, hoặc nhật ký. | Elasticsearch: Rất nhanh khi truy vấn và tìm kiếm trên dữ liệu lớn. Elasticsearch được tối ưu hóa cho hiệu suất tìm kiếm và phân tích dữ liệu thời gian thực phù hợp với việc phân tích logs, tìm kiếm sản phẩm hay xây dựng các hệ thống tìm kiếm nội dung. |
| 5 | Khả năng mở rộng (scalability) | MongoDB: Có khả năng mở rộng tốt hỗ trợ sharding, nó có thể phân phối dữ liệu trên nhiều node để cân bằng tải và tăng dung lượng lưu trữ. | Elasticsearch: Được thiết kế để mở rộng dễ dàng, nó hỗ trợ sharding và phân phối dữ liệu qua nhiều node nhằm đảm bảo khả năng tìm kiếm trên khối lượng dữ liệu khổng lồ mà vẫn duy trì hiệu suất cao. |
| 6 | Sao lưu và khôi phục dữ liệu | MongoDB: Có các cơ chế sao lưu và phục hồi dữ liệu tích hợp bao gồm backup snapshots, replication và hỗ trợ khôi phục nhanh. | Elasticsearch: Việc sao lưu và phục hồi dữ liệu cũng có sẵn thông qua cơ chế snapshot và restore. Tuy nhiên việc khôi phục có thể phức tạp hơn đối với các chỉ mục lớn. |
| 7 | Tính nhất quán | MongoDB: MongoDB cung cấp tính nhất quán cuối cùng (eventual consistency) nhưng cũng hỗ trợ các mô hình nhất quán mạnh hơn (strong consistency) thông qua cơ chế replica set. | Elasticsearch: Chủ yếu cung cấp tính nhất quán cuối cùng (eventual consistency) điều này có nghĩa là các bản cập nhật có thể không xuất hiện ngay lập tức trên tất cả các node, điều này phù hợp hơn với các ứng dụng tìm kiếm. |
| 8 | Sử dụng | MongoDB: Thích hợp cho các ứng dụng yêu cầu lưu trữ và xử lý dữ liệu không cấu trúc như quản lý nội dung, hệ thống quản lý người dùng, ứng dụng IoT hay bất kỳ ứng dụng nào cần cơ sở dữ liệu linh hoạt. | Elasticsearch: Lý tưởng cho các ứng dụng tìm kiếm, phân tích logs và các hệ thống phân tích thời gian thực (real-time analytics). |
| 9 | Tích hợp | MongoDB: Tích hợp tốt với nhiều hệ thống backend, framework và công cụ phát triển hiện đại, hỗ trợ ngôn ngữ lập trình phong phú. | Elasticsearch: Thường được tích hợp với các hệ thống như Logstash, Kibana để tạo thành bộ công cụ ELK (Elasticsearch, Logstash, Kibana) dùng cho việc quản lý và phân tích dữ liệu logs, metrics. |
| 10 | Tính năng bảo mật | MongoDB cung cấp các tính năng bảo mật mạnh mẽ bao gồm cơ chế xác thực, kiểm soát truy cập dựa trên vai trò và mã hóa khi lưu trữ. Các tính năng này giúp bảo vệ dữ liệu khỏi truy cập trái phép và đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn bảo mật. | Elasticsearch cũng cung cấp các tính năng bảo mật toàn diện cho phép quản trị viên kiểm soát quyền truy cập vào dữ liệu và hành động trong hệ thống. Các tính năng như mã hóa TLS. Kiểm soát truy cập dựa trên vai trò và ghi nhật ký kiểm toán góp phần vào việc triển khai Elasticsearch an toàn. |
| 11 | Cộng đồng hỗ trợ | Cộng đồng MongoDB cung cấp nhiều tài nguyên, bao gồm tài liệu, diễn đàn và bộ hướng dẫn. Nền tảng MongoDB Atlas đơn giản hóa hơn nữa việc triển khai và quản lý các phiên bản MongoDB giúp các nhà phát triển ở nhiều cấp độ kỹ năng khác nhau có thể truy cập. | Cộng đồng Elasticsearch nổi tiếng với khả năng phản hồi nhanh và tính sẵn có của tài liệu mở rộng. Bộ ELK (Elasticsearch, Logstash và Kibana) được sử dụng rộng rãi để phân tích và trực quan hóa nhật ký. Quan hệ đối tác của Elasticsearch với Elastic, là công ty đứng sau công nghệ này đảm bảo hỗ trợ đáng tin cậy và cập nhật kịp thời. |
4. Cân nhắc về chi phí vận hành
Hiểu được các tác động về chi phí khi lựa chọn giải pháp cơ sở dữ liệu là điều cần thiết đối với các dự án có ngân sách hạn hẹp. MongoDB tuân theo mô hình cấp phép bao gồm cả tùy chọn mã nguồn mở và thương mại. Phiên bản mã nguồn mở miễn phí sử dụng. MongoDB Atlas là dịch vụ đám mây được quản lý và vận hành dựa trên mức sử dụng và các tính năng.
Elasticsearch cũng cung cấp các phiên bản mã nguồn mở và thương mại. Các thành phần mã nguồn mở của ngăn xếp ELK được cung cấp miễn phí nhưng các tính năng và hỗ trợ bổ sung là một phần của dịch vụ thương mại. Elasticsearch Service là dịch vụ đám mây được quản lý và vận hành dựa, định giá dựa trên mức tiêu thụ tài nguyên.
Các yếu tố ảnh hưởng đến tổng chi phí sở hữu bao gồm quy mô của dự án, các tính năng mong muốn và mức độ hỗ trợ cần thiết. Các nhà phát triển nên đánh giá cẩn thận các mô hình định giá của MongoDB và Elasticsearch để chọn giải pháp tiết kiệm chi phí nhất cho nhu cầu cụ thể của họ.
5. Lựa chọn giải pháp phù hợp
Trong quá trình ra quyết định giữa MongoDB và Elasticsearch các nhà phát triển phải cân nhắc nhiều yếu tố. Bản chất của dữ liệu, yêu cầu truy vấn, nhu cầu về khả năng mở rộng và các cân nhắc về bảo mật đều đóng vai trò quan trọng trong việc đưa ra lựa chọn sáng suốt.
Hiểu được các trường hợp sử dụng cụ thể mà mỗi cơ sở dữ liệu phát huy tác dụng là rất quan trọng. Tính linh hoạt và khả năng mở rộng của MongoDB khiến nó phù hợp với các ứng dụng có cấu trúc dữ liệu đa dạng, trong khi khả năng tìm kiếm mạnh mẽ của Elasticsearch phục vụ cho các tình huống mà việc truy cập nhanh vào thông tin cụ thể là rất quan trọng.
Yêu cầu của dự án sẽ quyết định lựa chọn giữa MongoDB và Elasticsearch và trong một số trường hợp sự kết hợp của cả hai có thể cung cấp giải pháp toàn diện. Đánh giá hỗ trợ dài hạn và sự tham gia của cộng đồng cũng như chi phí vận hành sẽ góp phần đưa ra quyết định phù hợp với mục tiêu của dự án.
